Naar aanleiding van de Inventarisatie Zorghuisvesting werkt Veldacademie aan verdiepende studies naar de transitie van bestaande verpleeg- en verzorgingshuizen. Deze eerste pilots laten zien dat de sector al volop in beweging is.
In november 2013 is de inventarisatie van alle 77 Rotterdamse verpleeg- en verzorgingshuizen opgeleverd. Daarbij zijn de complexe variabelen die van invloed zijn op de veranderende ruimtevraag van zorginstellingen in kaart gebracht. Verpleeg- en verzorgingshuizen zijn onderverdeeld in acht prototypen die een beeld schetsen van de situatie en verwachtingen op stedelijk niveau. Hoe deze ontwikkelingen zich precies gaan voltrekken is op basis van deze studie niet te zeggen en verschilt per type. Daarom doet Veldacademie in opdracht van verschillende zorgaanbieders en corporaties nadere verkenningen van een aantal specifieke locaties.
Werkwijze bij de acht pilots
De pilots dienen verschillende doelen. Het belang van de zorgaanbieder en/of gebouweigenaar staat voorop. De betekenis van de locatie voor bewoners, de buurt en portfolio van zorgaanbieder of corporatie wordt uitvoerig geanalyseerd aan de hand van drie hoofdthema’s: zorgzwaarte, zelfstandigheid van de huisvesting en context.
Hiervoor worden onder meer verdiepende gesprekken gevoerd met de opdrachtgevers, straatinterviews met omwonenden en focusgroepen met ouderen gehouden en een bouwkundige- en beeldanalyse gedaan.
Tijdens een gezamenlijk workshop wordt een keuze gemaakt voor vier verder uit te werken strategieën, op basis van de analyse en een verkenning van verschillende scenario’s en marktpositioneringen. Deze strategieën variëren van beter benutten van bestaande kwaliteiten tot herbestemmen van de locatie tot studentenhuisvesting. Vervolgens is er een adviesgesprek over het toekomstperspectief voor de locatie. Zo ondersteunt het onderzoek de besluitvorming over deze transitielocaties.
Vergelijkbaarheid
De Gemeente Rotterdam is tweede belanghebbende en co-financier van de verschillende pilots. Hierdoor worden alle pilots volgens dezelfde methodiek uitgevoerd en krijgen de bevindingen op de individuele locaties betekenis voor het stedelijk overzicht. De pilots blijken tevens een reality check te zijn voor de inventarisatie: in het afgelopen jaar hebben al ingrijpende verschuivingen plaatsgevonden in de bezetting van de locaties. Vergelijking van de momentopname uit het najaar van 2013 en de huidige situatie geeft een eerste beeld van de mutaties die nu al plaatsvinden in de zorghuisvesting.
Ruimtelijke aspecten
Dankzij een subsidie van het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie kan bij een aantal pilots meer aandacht worden besteed aan de ruimtelijke kant en vormgevingsaspecten van het vraagstuk. Hiervoor werken we samen jefvandenputte architectuur die de bouwkundige analyse en de verkenning van huisvestingsmogelijkheden verzorgt, en met vormgeefster Boudewien van den Berg die met een beeldanalyse verkent hoe de waardering en het functioneren van verschillende elementen al dan niet bijdraagt aan het institutioneel karakter van een locatie.
Een belangrijke vraag in het onderzoek is hoe ouderen in de toekomst hun zorg gaan organiseren. Door het scheiden van de financiering van wonen en zorg is het mogelijk dat toekomstige ouderen niet meer wonen in een zorgomgeving, maar meer hun zorg gaan organiseren in hun woonomgeving. Kunnen bestaande verzorgingshuizen een rol blijven spelen in de huisvesting van bewoners met een zorgvraag? Op basis van de bevindingen op de verschillende pilotlocaties zullen in het voorjaar van 2015 conclusies worden getrokken voor professionals die betrokken zijn bij dit landelijk actuele vraagstuk.
Meer informatie
Pilots voor De Provenier (Middin), De Kleiweg (Humanitas) en Blijdorp (Laurens) zijn inmiddels opgeleverd en in te zien via onze website. Aan drie andere pilots wordt nu gewerkt. Er is nog ruimte voor extra pilots, ook in verbinding met het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. U kunt ons benaderen voor meer informatie over het onderzoek en/of een verkennend gesprek om deel te nemen.