Wethouder Korrie Louwes heeft afgelopen donderdag het adviesrapport ‘Naar een levendige binnenstad, Loopstromen van de Rotterdamse Hoogbouwbewoner’ in ontvangst genomen. De overhandiging vond plaats in de hal van het stadhuis op de Coolsingel, waar op dat moment ook een expositie te zien was van studenten van de Veldacadmie\TU Delft.
Louwes: "Dit rapport bewijst dat we meer continuïteit in de samenwerking tussen Gemeente en TU-studenten moeten bewerkstelligen."
Het onderzoek naar Hoogbouwbewoners verkent hoe bewoners van woontorens in het centrum van Rotterdam de binnenstad gebruiken en waarderen. Een beter inzicht krijgen in het gebruik van de binnenstad op verschillende tijdstippen en met verschillende modaliteiten is het uiteindelijke doel van het onderzoek. Voor het eerst is het verplaatsingsgedrag van meer dan vijftig bewoners in de Rotterdamse binnenstad gemeten met GPS-apparatuur. Een week lang hebben de bewoners, afkomstig uit tien woontorens een GPS-tracker bij zich gedragen. Naast interessante gegevens over de afgelegde routes wordt in het onderzoek ook duidelijk met welk doel de bewoners de binnenstad bezochten. Door het afnemen van een uitgebreide enquête onder de deelnemer is in kaart gebracht wat hun waardering van de binnenstad is.
Uit het onderzoek komen een aantal interessante bevindingen naar voren. Zo gebruiken hoogbouwbewoners de binnenstad op een andere manier dan de centrumbezoekers. Bewoners verplaatsen zich in de binnenstad vooral te voet en per fiets wanneer het gaat om dagelijkse bezigheden: naar het werk gaan, inkopen doen, uitgaan en recreatie. De gebieden die zij gebruiken zijn vrijwel gelijk aan die van de centrumbezoekers. De winkelkern rondom de Lijnbaan, de Beurstraverse en de Hoogstraat worden het meest gebruikt. Ook worden deze straten gebruikt als verbindingsroute wanneer de winkels gesloten zijn en activiteiten op straat ontbreken.
De deelnemers aan het onderzoek gebruiken (en waarderen) vooral straten aan de rand van de winkelkern zoals de Meent, de Witte de Withstraat en de Oude Binnenweg. Wanneer de ruimtes die zij vaak gebruiken worden geanalyseerd duikt er een ‘verscholen stadsas’ op: Haagseveer – Westewagenstraat – Keizerstraat – Glashaven. Deze straten worden gekenmerkt door een balans van functies: een mix van wonen, werken, winkelen en horeca. Dit zorgt voor continue activiteiten, zowel tijdens kantooruren als in de avond. De bewoners-hotspots bevinden zich langs deze verscholen stadsas; de aanwezige supermarkten en de wekelijkse markt op de Binnenrotte behoren tot de meest gebruikte plekken in het centrum.
De tien onderzochte binnenstedelijke woontorens hebben een balans van huur- en koopwoningen en huisvesten bewoners met hoofdzakelijk een ‘rode’ of ‘blauwe’ leefstijl. Het lijkt erop dat het verplaatsingsgedrag van de bewoners met een rode of blauwe leefstijl niet veel verschilt. De bewoners van rode torens gaan mogelijk te voet iets verder de binnenstad in en gebruiken meer verschillende plekken. Het verplaatsingsgedrag van torenbewoners hangt vooral samen met de voorzieningen die aanwezig zijn in- en dicht bij de toren. Zo gebruiken de torenbewoners aan het Weena vaak de trein. Bewoners van nieuwe torens die zijn uitgerust met goede fietsvoorzieningen gaan relatief vaker met de fiets. Over het algemeen maken de torenbewoners relatief weinig gebruik van de auto. Uit de enquête blijkt ook dat de binnenstad voldoet aan de meeste wensen en verwachtingen van hoogbouwbewoners waarbij vooral de bereikbaarheid en het winkel- en cultuuraanbod worden gewaardeerd. Wel wensen bewoners meer sportvoorzieningen, groen en voorzieningen voor dagelijkse inkopen in de directe omgeving van hun woontoren.
AANBEVELINGEN
Het beeld van het uitgevoerde loopstroom-onderzoek is het beeld van bewoners in hoogbouw. Een specifieke groep bewoners van de binnenstad. De inzichten die dit onderzoek opleveren zijn waardevol, maar vooralsnog beperkt. Om het volwaardige gebruik van de binnenstad in beeld te krijgen zijn gegevens nodig van diverse bewoners én bezoekers. Bovendien is meer inzicht wenselijk in de verschillen in gebruik tussen diverse modaliteiten, het functioneren van parkeerstructuren, leefstijlen en toegankelijkheidseisen. De modulaire opbouw van de toegepaste onderzoeksmethodiek verleent hiervoor de uitgangspositie.
Een levendige binnenstad – dag en nacht
In de binnenstad wonen ongeveer 22.000 mensen. Een deel hiervan woont in hoogbouw wat in de toekomst alleen maar zal toenemen met de verdichtingsopgave die er voor de binnenstad ligt. De woontorens die gerealiseerd zijn maken meestal deel uit van gebieden waar er wonen nadrukkelijk onderdeel is van de planvorming (Waterstad, Scheepvaartkwartier, Wilhelminapier). Een deel van de bestaande woontorens is echter gebouwd in een zee van grootschalige kantoorbebouwing, warenhuizen en winkels. Het merendeel van deze functies is na werktijden gesloten. De plinten zijn dan geblindeerd met rolluiken en het natuurlijk toezicht op de openbare ruimte ontbreekt. Vanuit de loopstromen worden deze plekken wel gebruikt om ergens te komen, maar hebben geen ‘city lounge’ kwaliteit. De omgevingen van de woontorens kunnen een voorbeeld nemen aan straten als de Meent en de Witte de Withstraat waar een balans aan woon-, werk-, winkel- en horecafuncties voor een continuïteit aan activiteiten in de openbare ruimte zorgt.
Meer dagelijkse voorzieningen in de binnenstad
In de binnenstad zijn vooral functies te vinden die op schaal van de stad en regio een belangrijke rol spelen. Winkels, kantoren en grote culturele voorzieningen als belangrijkste uitvloeisel hiervan. Het gebruik van de binnenstad door hoogbouwbewoners laat zien dat de dagelijkse voorzieningen juist een geweldige stimulans zijn voor de loopstromen, vooral de dagelijkse boodschappen (supermarkten, markt, etc.) zijn bronpunten voor deze bewoners. Andere dagelijkse voorzieningen liggen juist buiten of excentrisch t.o.v. de binnenstad (sport, groen). In de interviews werd vooral aangegeven dat hier wel behoefte aan is binnen de grenzen van de binnenstad.
De Rotterdamse plint voor bewoners
De relatief grootschalige bebouwing in het centrum van Rotterdam zorgt voor een plintbeeld met relatief weinig ingangen, veel blinde muren en expeditiestraten. s'Avonds, wanneer bewoners terugkeren van het werk, worden veel gevels geblindeerd. De plinten van veel woontorens dragen weinig bij aan een levendige omgeving met hun parkeeringangen, vuilnisopstelplaatsen en postbussen. Een plintaanpak is nodig die verder kijkt dan afzonderlijke (woon)gebouwen. Parkeeroplossingen kunnen ook op bouwblok gerealiseerd worden, evenals het transport van vuilnis en het ontvangen van post. Goede voorbeelden van een gebalanceerd plintbeeld met woningen, winkels en kantoren zijn te vinden in straten als de Meent en Witte de Withstraat. De gemeente bereidt op dit moment een plintenbeleid voor in aansluiting op het City Lounge-concept. Het hoogbouwbewoners-onderzoek onderschrijft het belang van een dergelijk beleid.
Kansen voor hoogbouw in de Rotterdamse binnenstad
Met name de rand van de Rotterdamse binnenstad wordt als woongebied hoog gewaardeerd. Straten als de Meent en de Witte de Withstraat hebben een relatief lage huur in de plint waardoor kleinere winkels voor dagelijkse boodschappen en horecagelegenheden de gelegenheid krijgen zich aan bewoners te presenteren. Inhaken op deze gebieden biedt kansen voor nieuwe binnenstedelijke hoogbouw. De ‘verscholen’ as Haagseveer – Westewagenstraat – Keizerstraat – Glashaven biedt in dat opzicht bijzondere kansen. Ook de ‘dode hoeken’ van de binnenstad in het Baankwartier en de Binnenrotte / Pompenburg bieden kansen voor het reactiveren als binnenstedelijke woonomgeving. De straten van het secundaire wegennet in de binnenstad kunnen als bewonersstraat worden gekenmerkt. De gemeente zal sterk moeten inzetten op deze assen als de ‘woonstraten’ van de Rotterdamse binnenstad.
>>Lees het artikel op de website van de Korrie Louwes \ Gemeente Rotterdam
