De studenten Sander Smoes en Gijs Sanders zijn onlangs afgestudeerd op de afstudeerstudio Veldacademie Oud Charlois. Een derde student, Carlos Beira, die in dezelfde afstudeerstudio is begonnen, zal in het najaar van 2010 zijn ontwerp presenteren en afronden. De studenten hebben gedurende hun afstudeerperiode intensief aan de Veldacademie samengewerkt met als opgave de wijk Oud Charlois. De afstudeerstudio op de Veldacademie biedt de kans om vanuit de wijk Oud Charlois, in een atelier dat in de wijk is gevestigd, te werken aan reële vraagstukken. Hierdoor blijft de opgave niet abstract, maar ben je in het veld aan het werk met reële vraagstukken waar het in deze wijk om draait. Het plangebied is immers de plek van waar uit je werkt. Ook kunnen de oplossingen die aangedragen worden in de praktijk worden opgepakt en gebruikt door bijvoorbeeld de gemeente Rotterdam die samen met de TU initiatiefnemer is van de Veldacademie.
Het doel van de afstudeeropgave was, om onderzoek te doen naar de grootstedelijke problematiek die de wijk kenmerkt, maar vooral om te onderzoeken wat de kansen en de mogelijkheden zijn die de wijk heeft. Na dit onderzoek werd er door middel van stedenbouwkundige en architectonische ingrepen, door alle drie de studenten, een ontwerp gemaakt. Deze locaties werden daarbij getransformeerd, heringericht en vernieuwd, waarbij de thematiek uit de onderzoeken getoetst werd, door middel van deze architectonische ontwerpen. De drie verschillende plannen zouden gezamenlijk zorg kunnen dragen voor de stedelijke vernieuwing die de wijk nodig heeft. De plannen gaan immers in op de verschillende aspecten, waar deze verbetering nodig is. De plannen verbinden zich hierdoor met elkaar door een aantal thema’s die in alle plannen naar voren komen. Doordat er plannen worden gemaakt op meer dan 1 plek in de wijk en er wordt ingezet op meerdere aspecten en vraagstukken tegelijkertijd, draag je zorg voor een goede bijdrage aan de wijkvernieuwing. De overkoepelende thema’s die in alle plannen terugkomen en daarbij elkaar versterken zijn; De doelgroepen – de inwoners uit de wijk, De stedelijke vernieuwing – op verschillende locaties en schaalniveaus, maar ook de inzet op De Wijkeconomie.
Het onderzoek van Sander Smoes richtte zich op de kleine, ambachtelijke ondernemer uit de wijk. Het kennis- en opleidingsniveau van deze ondernemer en bewoner sluit veelal aan bij het ambacht en het vakmanschap. Door de functies wonen met kleinschalige stedelijke bedrijvigheid met elkaar te verweven is geprobeerd deze ondernemer te faciliteren en de wijk weer kleur te geven. Midden in de wijk, in het historische hart van Oud Charlois, ligt een gesloten bouwblok dat zowel technisch als functioneel verouderd is. Verder heeft het een rommelig, ontoegankelijk binnenterrein. Dit bouwblok diende als locatie voor de ontwerpopgave. Het bouwblok werd getransformeerd naar een open woon- werkgebied, met werkplaatsen en ateliers, geschakeld door een drietal binnenhoven. Door het toevoegen van etalages en deuren naar de werkplaatsen, opent zich hier het gevelbeeld en wordt er gezorgd voor interactie met de omgeving. Door het mengen van de functies wonen met werken ontstaat er een beter gebruik van de wijk. Het creëren van doorgangen naar het binnenhof, waar de werkplaatsen zich toe uitstrekken, zorgen voor routing door het bouwblok. Deze routes door het bouwblok schakelen weer de verschillende binnenhoven met elkaar. Zo krijgt het bouwblok een stedenbouwkundige verankering in de wijk en ontstaan er door deze functiemenging gedurende de dag verschillende ontmoetingen en is er meer levendigheid in de wijk.
Het onderzoek van Gijs Sanders ‘Oud Charlois aan de Maas’ richtte zich op de scheiding tussen de planvorming tussen wijk en haven. Dit resulteerde in een stedenbouwkundig plan eneen ontwerp voor het Charloisse Hoofd, waarbij geprobeerd is het Charloisse Hoofd als koppeling in te zetten tussen de wijkontwikkeling en de ontwikkeling in de havengebieden. Het ontwerp omvat een nieuw woongebied op deze plek, voor de starters en de doorstromers die de wijk nu veelal verlaten. Verder komen er in het plan een aantal woontorens, om te zorgen voor een hoge dichtheid die een nieuw woongebied nodig heeft. Publieke faciliteiten in de plinten van de gebouwen zorgen voor een betere faciliteitenvoorziening voor de hele wijk.