Op het Stadmakerscongres 2016 organiseerde Veldacademie een resilience werkplaats in de kleine zaal van de Rotterdamse Schouwburg. Met genodigden, het publiek en studenten gingen we in gesprek over thema’s als de gezonde stad, vaardigheden van de 21e eeuw, de inclusieve samenleving en sterke schouders. Naar deze thema’s deden wij in mei onderzoek in New York City.
New York City vormde in mei van dit jaar het decor van ons onderzoek naar social resilience. Op de bühne van de Rotterdamse Schouwburg deelden wij op 11 november j.l. de opbrengsten en observaties. Gedurende het Stadmakerscongres 2016 werd een heuse resilience werkplaats ingericht waar in een bruisende en energieke atmosfeer kennis werd geproduceerd en gedeeld door middel van conversatie en debat. Dit rondom thema’s als de gezonde stad, vaardigheden van de 21e eeuw, de inclusieve samenleving, en sterke schouders. Er werd live gevisualiseerd en verslag gedaan door studenten van de TU Delft. Een groot aantal partijen heeft bevestigd de komende tijd samen aan de diverse opgaves te willen meewerken. Daarmee werd onze belangrijkste doelstelling, het leggen van een fundament voor structurele samenwerking, ruimschoots gerealiseerd. Alle aanwezigen danken wij voor deelname en waardevolle inbreng in ons Fieldlab. Hierbij een kleine greep uit de opbrengsten van een bijzondere ochtend.
Take Care 2020, healthy neighborhoods
Overgewicht neemt in steeds meer landen epidemische vormen aan. In New York heeft meer dan de helft van alle inwoners overgewicht, bijna een kwart heeft obesitas. Ook in Nederland zijn de cijfers alarmerend. Zo heeft in sommige Rotterdamse wijken 60% van de bewoners overgewicht waaronder steeds meer kinderen. Maar hoe pak je overgewicht aan als ongezonde keuzes vaak makkelijker zijn dan gezonde? Wat moet je doen om een gezonde leefstijl te bevorderen? Welke partners hebben we nodig en hoe betrekken we die? Wat kunnen we leren van de integrale benadering op gezondheid in het New Yorkse programma TakeCare2020? Over deze vragen gingen we in debat onder leiding van Marianne van den Anker (Alles is Gezondheid). Eerste conclusie is dat we veel kunnen leren van de New Yorkse aanpak. Uitnodigende buitenruimte en gebouwen, sporten in de openbare ruimte, aandacht voor gezonde leefstijl in openbaar vervoer, bij bedrijven, scholen en winkels: de boodschap moet op een uitnodigende manier herhaald worden.
Dat een gezonde leefstijl niet alleen door gezondere voeding en meer bewegen te bereiken is werd ook snel duidelijk. De mentale kant wordt vaak vergeten. Minder stress en meer slaap kan de weerbaarheid tegen de dagelijkse verleidingen vergroten. Sport en coaching spelen hierbij een belangrijke rol. Rolmodellen kunnen helpen om een gezonde leefstijl te promoten. Een voorbeeld hiervan is het project ‘scoren in de wijk’ waarin voetballers van Feijenoord op buurtpleintjes jongeren stimuleren om meer te sporten.
Tijdens het debat vomeerde zich spontaan een ‘Feijenoord Connectie’ en het idee voor een lokale coöperatieve samenwerkingsvorm om gezamenlijk meer effect te bereiken. Daarnaast werden bedrijven opgeroepen om scholen te adopteren, bijvoorbeeld door een showroomkeuken te doneren. Daarnaast moet de samenwerking met verzekeraars worden verbeterd. Men vroeg zich ook af waarom arme of laagopgeleide mensen nu ongezonder leven. De discussie wordt voortgezet op een vervolgbijeenkomst over Werf Gezond 010 op 26 januari, 15.00u – 19.00u
Deelnemers aan het debat: Karin de Jager & Marije Poot (gemeente Rotterdam), Maritza Russel (Medisch Kindcentrum CityKids), Anneke Peters (RET), Iris Adric, (natuurvoedingsexpert/ kookjuf), Saskia Boenders (Gezonde Coachhuis Wijnhaven) en Ferdi Claessen (jeugdcoach Feijenoord), Peter van Dalen (Stichting IJsselwijs) en vele anderen.
Local Leaders, soft skills vs. hard skills
Onder leiding van moderator Koen Westhoff (Rebel group) en side-kick Nynke Schaaf (ConComCow) verzamelden ruim 40 geïnteresseerden zich bij het debat over Local Leaders. Studenten Nienke Dalinghaus en Dorris Derksen trapten af met hun observatie uit New York: 'bij de vaardigheden van de toekomst wordt snel gedacht aan digitale en technische vaardigheden, hard skills. Maar de soft skills zoals communicatievaardigheden en samenwerken worden gezien als de meest cruciale vaardigheden om je eigen veerkracht te ontwikkelen.’ Verschillende Rotterdamse initiatieven, waaronder Mentoren op Zuid van EMI, Digital Playground, Kinderfaculteit Pendrecht en de Imelda school, brachten hun praktijkkennis in. Vanuit de gemeente waren er beleidsmedewerkers aanwezig van NEXT, het netwerk rond 21e -eeuwse vaardigheden in het onderwijs. De deelnemers erkenden het belang van soft skills, maar merkten wel op dat er factoren zijn die uitvoering moeilijk maken. Zo zijn verschillende programma’s niet goed van elkaars activiteiten op de hoogte, wordt er een kloof ervaren tussen gemeentelijk beleid en de onderwijs- en cultuursector en wordt er in het onderwijs middels vooral getoetst op hard skills, als voorbeeld de bekende Cito-toets.
Deelnemers aan het debat: Bosa Milosevic & Arjan Goedendorp (gemeente Rotterdam), Gert-Jan van der Maas & Nienke Fabries (EMI Hogeschool Rotterdam), Henry Vorselman (Digital Playground), Bien Hofman (Kinderfaculteit Pendrecht), Aziem Jarmohamed (Imelda school) en vele anderen.
Urban Future, living together apart
Onder leiding van moderatoren Machiel van Dorst (TU-Delft) en Koen Westhoff (Rebel group) en met medewerking van een groot en gemengd gezelschap werd er gesproken over de huidige en toekomstige visie op de inclusieve samenleving in Rotterdam. Oud-student Dylhan Groenendijk deelde een opvallende observatie uit New York: ‘’Terwijl in Rotterdam segregatie als bedreiging wordt gezien viert New York het bestaan van haar culturele clusters.’’ De vraag in hoeverre een veerkrachtige stad gebaat is bij clustering van verschillende groepen of juist bij assimilatie stond centraal in het debat. Aziem Jarmohamed, directeur van de Imelda school, bracht in: ‘’een individu heeft meerdere identiteiten en is daarom lastig in een hokje te plaatsen’’ en stelde daarmee de discussie op scherp. Marte van Oort vertelt hoe Stichting De Verre Bergen probeert het integratieproces van statushouders te versnellen door buurtbewoners te betrekken in het proces. Nasra Djoerai, gebiedsnetwerker Charlois, benadrukt dat overheden dichter bij de mensen moet staan en ze hen moeten proberen te begrijpen. Niet alleen het vertrouwen leggen in wetenschappelijke data, maar kennis maken met de diverse bewoners. Uit hen komt de kracht van de wijk voort.
Met instemming van de aanwezigen werd afgesloten met een nieuwe vraag: Hoe zorgen we er als samenleving voor dat er blijvend wederzijds begrip komt tussen verschillende bevolkingsgroepen?
Deelnemers aan het debat: Vera Bauman en Nasra Djorai (gemeente Rotterdam), Aziem Jarmohamed (Imelda School), Marte van Oort (Stichting de Verre Bergen) Nurulah Gerdan (NIDA), Maarten Janssen (Amvest), Hans Hazenak (voormalig hoofd stedelijke en regionale ontwikkeling, gemeente Rotterdam), Matthijs Wijga (zelfstandig adviseur Stedelijke Ontwikkeling) en vele anderen.
Red Hook Initiative, creating change from within
Hoe belangrijk is een diploma als het leven je voor steeds andere uitdagingen stelt? Die resilience-vraag kwam als vanzelf naar boven tijdens het gesprek over sterke schouders, geleid door Wouke Lam (VAKschool Pedagogisch Werk) en Phillip Karré (senior onderzoeker Dynamiek van de Stad INHolland en trekker Kenniswerkplaats Leefbare Wijken). In New York zou men niet zo snel bedenken om als gemeente beleid te maken om meer hoogopgeleide bewoners aan te trekken, aldus Karin Snoep van Veldacademie. ‘’NYC heeft juist een overschot aan hoogopgeleiden. Daarnaast is de rol van de overheid er kleiner en treedt gentrificatie vanzelf op, al dan niet gewenst. Bovendien bleken ‘kwetsbare’ bewoners tijdens orkaan Sandy het meest resilient, omdat zij gewend waren zich aan te passen aan veranderende situaties. Ze zijn goed in ‘overleven’.’’ Als de situatie daar zo anders is, wat kunnen we er in Rotterdam dan nog van leren?
Aruna Vermeulen van het HipHopHuis deelde haar bevindingen op het gymnasium: “Als ik docenten vroeg naar migratiegeschiedenis zeiden ze: dat geven we niet op school, maar we gaan het volgende week hebben over de Romeinen.” Dorine Rüter van Hotspot Hutspot gaf aan zich soms te schamen voor haar opleiding. De samenwerking met mensen met heel verschillende talenten geeft haar energie. Wil Roode van Wilskracht Werkt schetste hoe zij gedurende haar leven de opleidingen is gaan doen die op dat moment nodig bleken. Ondernemerschap en leren van het leven zijn volgens haar de ingrediënten om tot sterke schouder uit te groeien. Ze kreeg bijval uit de zaal: wij zijn van de University of Life!
Tegelijkertijd blijft toegang tot onderwijs en gelijke kansen een belangrijk aandachtspunt. Lenny Klink van RebelGroup vertelt over zijn Rebelacademy waarbij 30 talentvolle jongeren die normaal de weg naar het gymnasium misschien niet zouden vinden, op kantoor begeleid worden. Ook CODE GROEN, stichting IJsselwijs en Rotterdamse Nieuwe werken op hun manieren aan het betrekken van jonge mensen (kinderen en ondernemers) bij de stad.
De Gemeente ziet het beleidsprogramma Sterke Schouders enerzijds als middel om meer ruimte te scheppen voor initiatieven van bewoners en anderzijds om tot een goede menging van bewoners in wijken te komen. Dat lichtten Roy Geurs (programma Sterke Schouders) en Mirjam van Rijn (programma Kansrijke Wijken) bevlogen toe.
Hoe worden we een stad waarin verschillende talenten gelijkwaardig gewaardeerd worden? Een heel aantal aanwezigen heeft zich aan deze vraag verbonden. Wordt vervolgd!
Deelnemers aan het debat: Roy Geurs & Mirjam van Rijn (gemeente Rotterdam), Aruna Vermeulen (HipHopHuis), Dorine Ruter (Hotspot Hutspot), Jolanda Spoel (Code Groen), Osman Akin (Rotterdamse Nieuwe), Marleen Lodder (Drift), Peter van Dalen (Stichting IJsselwijs), Wil Roode (Wilskracht Werkt), Lenny Klink (Rebel Group/ Rebel Academy) en vele anderen.
Vervolg
De output van de werkplaats wordt nu vertaald naar bruikbare onderzoeksvragen waar we direct mee aan de slag kunnen. Wilt u meedenken over een of meer van bovenstaande thema’s en zo werken aan een sociaal veerkrachtig Rotterdam? Neem dan contact op met Otto Trienekens (otto@veldacademie.nl). Volg ons op onze sociale mediakanalen en blijf op de hoogte van de ontwikkelingen rond het thema resilient cities.
Lees meer over bovengenoemde Rotterdamse initiatieven: