Er is een steeds grotere noodzaak voor samenhangende strategieën in stedelijke ontwikkeling. Maar hoe ziet een strategievormingsproces eruit waarin specialisten van verschillende beleidsterreinen op gelijkwaardige manier kunnen samenwerken en welke vaardigheden hebben zij daarvoor nodig? Veldacademie heeft in samenwerking met het Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability een training ontwikkeld die zich richt op juist dit soort interdisciplinaire samenwerkingen in gebiedsontwikkeling.
In de training staan brede sociaal-maatschappelijke thema’s in relatie tot de ‘fysieke’ stedelijke ontwikkeling centraal. Denk aan thema’s zoals eenzaamheid, zorg, gezondheid, jeugd- en onderwijsbeleid, werkgelegenheid en stedelijke armoede. Het adresseren van deze thema’s in relatie tot ruimtelijke inrichting vraagt om een multidisciplinaire en integrale aanpak waarin de kennis en ervaring van stads- en beleidsmakers van alle domeinen telt.
Opbouw van de training
De training is opgebouwd volgens de methode van ontwerpend onderzoek. We werken in kleine interdisciplinaire groepen in een iteratief proces aan een onderbouwde integrale probleemanalyse, toekomstvisies en/of scenario’s en (input voor) strategieën rondom een concrete opgave uit de praktijk van de deelnemers. Op deze wijze ontstaat een integraal proces dat de deelnemers in staat stelt om problemen met een hoge complexiteit samen aan te pakken.
Leren van elkaar
Samenwerking is essentieel om de ontwikkeling van de stad in wenselijke richting te sturen. Maar het is ook een grote uitdaging, want eenieder schuift aan met een andere rol, ervaringen, werkcultuur, methodes of verschillend gebruik van terminologie en taal. Het vergt denkruimte, handvatten en begeleiding om elkaar te (leren) begrijpen en van elkaar te leren. Daarom wordt in de training veel nadruk gelegd op samenwerking en leren van elkaar. Het doel is om gezamenlijk problemen, kansen en knelpunten te analyseren, een gedeelde visie te formuleren, en dit te vertalen naar concrete doelstellingen en acties – verbonden aan een ruimtelijke ontwikkeling.
‘De balans tussen praktisch en met theorie aan de slag gaan is goed. Echt samen aan de slag en samen naar een uitwerking gaan. Wat eruit is gekomen in zo’n korte tijd heeft me verrast.’
Voor wie bedoeld
De cursus is gericht op professionals met uiteenlopende achtergronden die betrokken zijn bij stedelijke ontwikkeling en plan- en beleidsvorming, in gebiedsgerichte teams werken of die in de gebieden werken. Bij de selectie van deelnemers wordt gelet op een zo breed mogelijke afspiegeling.
Relevantie voor de praktijk
De focus van de training ligt op praktische toepasbaarheid in een werksetting. We wisselen een korte introductie in de theorie af met workshops waarin we verschillende praktijkgerichte onderzoeks- en analysemethodes toepassen. In de cursus behandelen we vooraf overeengekomen thema’s en werken we aan een concreet gebied op verschillende schaalniveaus. Omdat er gewerkt wordt aan ‘echte’ opgaves uit de praktijk van de deelnemers kent deze training veel spin-off. Deelnemers doen ideeën op en niet zelden ontstaan er nieuwe initiatieven die in na de training worden opgepakt.
Door wie gegeven
Deze cursus wordt gegeven door Ruth Höppner, architect, socioloog en medeoprichter van de Veldacademie. En door Saskia Ruijsink, expert in strategische ruimtelijke planning en wetenschappelijk coördinator van de Cities Hub, Leiden-Delft-Erasmus Centre for Sustainability. Afhankelijk van het onderwerp worden tijdens de cursus deskundigen uitgenodigd voor reflectie.
‘De samenstelling van de groep sprak mij erg aan. Meestal werk je met mensen aan een project binnen één groep. Nu was het veel breder en werk je met mensen die een ‘andere bril’ op hebben, dat is een verrijking voor iedereen.’
Verder ontwikkelen met betrokken wetenschappers
De training wordt steeds verder ontwikkeld op basis van wetenschappelijke kennis en inzichten uit de praktijk. Voor de gemeente Rotterdam wordt binnenkort gestart met een ‘train the trainer’ traject om de impact te vergroten. Ervaringen uit deze training worden daarnaast ook ingebracht in het onderwijs zodat ook de ‘experts in opleiding’ tijdens de studie al leren wat de meerwaarde is van interdisciplinaire samenwerking.
Heeft u interesse aan deze training, neem dan contact op met Carina van der Beek
‘Zo interdisciplinair nadenken over gebiedsproblemen is interessant.’ Hoe kun je dit bewerkstelligen in je dagelijkse praktijk. Ik zou graag na deze cursus willen kijken hoe je zo’n klimaat kunt genereren.’